Kripto Para Caiz Mi?

Son günlerin popüler konularından birisi kripto para. Din Bir Der Isparta Şube Başkanı Süleyman Zengi, ‘kripto para caiz mi?’ sorusuna cevap verdi. 

Din Bir Der Isparta Şube Başkanı Süleyman Zengi, ‘Manevi hayatımızı değersizleştiren maddi değerler’ başlıklı açıklamasında konuyla ilgili bazı değerlendirmeler yaptı. 

Din Bir Der Isparta Şube Başkanı Süleyman Zengi, “Kripto paralar son yıllarda yüksek işlemcili bilgisayarlar ile üretilen ve güçlü şifrelerle korunan bir para birimidir. Bunlar içerisinde en meşhur olanı bitcoindir. Şu an en çok hissesi ve bütçesi olan dijital paradır. Malum olmayan yani madumun satışı caiz midir?

İslam'ın kendisine ait bir ekonomi modeli vardır. Bu modelde bir kişi parasını yakamaz, israf edemez, gayrimeşru yerlere harcayamaz ve zekâtını vermeden 80-100 gram üzerindeki altını veya buna denk gelen parayı bir yıldan fazla evinde ve elinde tutamaz” dedi. 

Zengi, “Dijital (kripto) paraların devletler tarafından tanınmaması, piyasada alım satımda yaygınlaşmamış olması, altın veya gümüş gibi herhangi bir madene dayanmamış olması, devletlerin onayının olmaması, ülkelerdeki paraların herhangi bir üretim olmadığı halde dijital parayı çıkaran ülkelere gitmesi, çok hızlı bir şekilde yükselmesi veya çok hızlı bir şekilde düşmesi, savaş, kıtlık, açlık, elektrik kesintisi, İnternet kesintisi, şifre problemleri, siber saldırıya müsait olma, çarşı pazarda kullanılmıyor olması, şiddetli belirsizlik, saadet zinciri modeline benzemesi, kazancın emeğe dayalı olmaması ve bu yönüyle kumara benzemesi, alt yapısının ve kanuni güvencesinin olmaması, milli sermayeyi dışarıya gayrimeşru yollarla çıkarması, vergi sistemi dışında kalması, aldanmaya ve ciddi mali kayıplar yaşatmaya müsait olması, kağıt paralarda olduğu gibi somut bir karşılığının olmaması, insanları hızlıca zengin olmaya veya hızlıca fakirleştirmeye götürmesi vb. onlarca sebep nedeniyle dijital paraları almak veya satmak fasit bir akittir. Fasit akitler, biraz önce dediğimiz gibi akdi fasit eden sebepler ortadan kaldırılmadıkça, hükmen geçersizdir ve akdin iptal edilmesi gerekir.

Eğer devletler kendi kripto para birimlerini üretir ve dijital paralar şahısların değil de devletlerin güvencesi altında olursa veya biraz önce saydığımız akdi fesat eden gerekçeler ortadan kaldırılırsa bu takdirde dijital (kripto) paralar fasit değil, sahih akde dönüşür.

Para benim değil mi? Alırım, riske girerim, kaybetmeye razıyım, kâr da edebilirim, kimseye satmam, aldanma ise buna razıyım demek, İslam hukukunda geçersizdir. Malı saçıp savurmak, israf etmek, gayrimeşru yerlerde harcamak dinimizde haramdır. Zira para, içinde kamu hakkı olan bir maldır. Herkes, mesela Türkiye'de bir milyon insan kripto para alacak olsa bu kadar kişinin parasının neredeyse tamamı yurt dışına çıkmış olacaktır. Bu da ülke ekonomisine bir zarardır.

Saadet zincirlerini defalarca yaşadık. Yakın zamanda çiftlik bank olayı yaşandı. Yaklaşık yüz bin insanın yıllarca biriktirdiği emekler boşa gitti. Paranın yatırıldığı yer batınca hepsi battı. Dijital paranın babası Elon Musk bir twit atınca bitcoinin bütçe değeri 1 milyar dolardan fazla düşüyor ya da artıyor. Yani bir ülkenin üretiminden daha fazla para akışı veya para batışı sağlanıyor. Dijital para değerlendiği zaman, alıcıya ihtiyaç duyar.

Alıcı yoksa değerinin bir değeri yoktur. Ama dijital para değersiz olursa, milyonlarca kişinin emeği çer çöp oluyor ve yine alıcısı olursa kalan parayı gerçek paraya dönüştürmek mümkündür. Aksi halde tamamı toz duman olur.

Saadet zincirlerinde her zaman kâr eden, para kazanan, zengin olan, hayallerine ulaşan yani saadete eren bir kesim vardır. Mesela bir saadet zincirine yüz bin kişi yatırım yapmışsa bunların yaklaşık on bin kişisi zengin olmakta diğer doksan bin kişi kaybetmektedir. Yani doksan bin kişinin parasının tamamı bu on bin kişiye geçmektedir. Hem de üretim ve yatırım olmadan. İşte size kumar!

Diyanet İşleri Başkanlığı şu an için kripto paraların yukarıda belirtilen nedenlerden dolayı caiz olmadığını belirtmiştir. Ama buna rağmen alan alıyor, satan satıyor. Diğer islam ülkelerinde de görebildiğim kadarıyla bu tür dijital paralara cevaz verilmemektedir” dedi.