Canımız çektiğinde arama motoru nostaljisi yapabileceğimiz günlerdeyiz. Altavista’da, Hotbot’ta o boşluğa bir şeyler yazıp aramakla, bugün neredeyse bir uzuv halini almış Google’da aramak arasında sadece his olarak bile fark var. Bekleme süresi, önerilen dosya sayısı kadar, mesela arama yaparken vücudun ekrana uzaklığı, sabır katsayısı ve tatmin yüzdesi de bambaşka… Neticede başka bir devir…
Google, her yılın sonunda, kim, neyi aradı, mevlasını mı buldu, belasını mı, soruşturmaları yayımlıyor. Milli sınırlara göre bölüyor, bir tür ‘siyasi zamanın ruhu’ haritası hazırlıyor.
Bu veriler hem ülkenin toplumsal merak pusulasını gösterdiği gibi, derinine dair de malumat sunabiliyor. Misal, kim tahmin edebilirdi İsveçlilerin kafayı cacığa taktığını? 2010 boyunca en fazla merak edilen şey ‘caciki’ İsveç’te. Elimizde Türkiye listeleri var. Bir kısmı hiç şaşırtıcı olmasa da, listelerden fal bakmak mümkün…
Beşiktaş damgası
Yükselen aramalarda ‘Chatroulette’in birinci sırada olması sürpriz değil. Muhabbet açmayınca anında ‘geç’ denilebilen, istendiği kadar soyunulabilen bu kameralı sohbet fasilitesi tüm gezegende bu yıl pek revaçta olmuş. Küresel bir sevenleri buluşturma fenomeni.
İkinci sırada Milli Eğitim Bakanlığı’nın bilişim sistemi Mebbis var. Buradan da ‘güzel muhabbet’ten sonra en önem verdiğimiz mevuun eğitim olduğunu anlıyoruz. Aynı listede dokuzuncu sırada da veli bilgilendirme sistemi var zaten.
‘En çok arananlar’ listesine bakınca, buralarda ‘Sık kullanılar’ hizmetinin pek sevilip benimsenmediği neticesi çıkıyor. Bir kişi, hadise ya da haberden çok arananlar birtakım web siteleri… Bir kere Facebook’u, Mynet’i, Hürriyet’i ‘sık kullanılanlar’a ya da ‘tool bar’a kaydetsen mesele kalmayacak. Başka şey aramaya vakit kalır. Sonuçta Google mutludur bu durumdan.
Meşhurlara bir bakalım. İnternetin alıp yürümeye başladığı 94’te hayata gözlerini açan, zaten biraz serpilince YouTube’da keşfedilen, lakin numarasını hiç anlamadığım Justin Bieber, dünyanın birçok ülkesinde olduğu gibi memleketimizde de bir numara.
Sonraki sıralarda, bu yıl 7.3 milyon Euro mukabilinde Beşiktaş’a getirilen Quaresma geliyor. Demek para bayılmadan önce herkes sıkı bir araştırmış kendisini. Hemen altında da transferi konuşulan Brezilyalı Robinho durduğuna göre Türkiye’de internet kullanıcıların büyük kısmının Beşiktaşlı olduğunu çıkarabiliriz. Çünkü küresel verilere bakıldığında da, yıl boyunca Google Haberler’de en fazla aranan ikinci konu, afet yaşayan Haiti’den sonra Beşiktaş… Evet, bütün dünyada ikinci…
Kasetli masetli onca badireden sonra Deniz Baykal’ın dördüncü sırada olması gayet normal. Soner Sarıkabadayı da malum yükselen bir yıldız. Fakat bu yazıyı yazarken ismi geçen iki insan için benim Google’den birer arama daha yapmam gerekti. Pardon, David Guetta Türkiye’ye sık gelen bir prodüktörmüş. John Cena ise iyice muamma: Hiphop yıldızı bir güreşçi. Dikkatinizi çekerim, söz ettiğimiz Kırkpınar güreşleri değil. İnsanlarımız nelerle ilgiliymiş meğer.
Aşk nedir, söyle ey Google!
Şahsen en bayıldığım, ‘Nedir?’ listesi… Daha önce herhangi bir sitenin, blog’un ziyaretçi kayıtlarına bakma şansınız olduysa, arama motorları kaynaklı gelenlerin umumiyetle bir sorunun peşine takıldığını görürsünüz. Ülkemizde arama motorları daha çok her halttan anlayan insan muamelesi görür, arama boşluğuna da bir soru cümlesi yazılır. Mesela ‘Rüyada elma görmek ne demektir?’ denir, ‘İş görüşmesinde ‘Mükemmeliyetçi misiniz?’ sorusuna ne cevap verilir’ denir. Motor işi uzatmasın, net cevap versin istenir.
2010 boyunca en fazla ‘Nedir?’ diye sorulanın ‘Hazan’ olması ne hüzünlü… Ama niye 2010, ‘hazan’ yeni mi çıktı?
İkinci arayış da aynı hisli tonda: ‘Aşk nedir?’. ‘Canım benim’ diyesi geliyor insanın. Sonrasında sırayla ‘Bilgisayar’, ‘Teknoloji’, ‘Bilim’ ve ‘Sanat’ merak edilmiş. Sekizinci sıraya oturan ‘Cumhuriyet nedir?’ sorusu, siyasi iklim eşliğinde ele alındığında ayrıca düşündürücü.
Kore soap operası
En çok dinlenenler (Yani aslında korsan mp3’ü indirilmek istenen mi?) listesinde tek kadının Demet Akalın olması, internet kullanıcılarının çoğunluğunun kadın olduğu neticesini verebilir. Soner Sarıkabadayı’nın Tarkan’ı geçmesine ne demeli?
Bir de ‘Araması yükselen TV dizileri’ listesi var. ‘Spartacus’un RTÜK korkusuna fena budandığı düşünülürse, muhtemelen kırpık parçalar için derin bir araştırma yapılmış yıl boyunca. ‘Aşk ve Ceza’, ‘Gönülçelen’ gibi zaten çok izlenen dizilere dair araştırma yapılmış olması çok acayip değil. Beni en şaşırtan ‘Muhteşem Kraliçe’ oldu; adını bile duymadığım bir dizi…
Baktım, TRT’de yayınlanan bir Kore soap operası… Sonra birkaç sahne görmüş olduğumu hatırladım; Türkçe dublaj çekik göze hakikaten hiç yakışmıyor. Neticede ‘Kraliçe’ sessiz sedasız muhteşem bir şekilde takip ediliyormuş.
‘Yumurta’ya baktım, Türkiye’den en çok ‘yumurta oyunları’ aranmış. Bir süredir omlet ya da menemen gelmiyor galiba akla.
Yükselen Aramalar
1. Chatroulette
2. Mebbis
3. KEY ödemeleri sorgulama
4. Markafoni
5. İzlesene müzik
6. Facebook giriş
7. Twitter
8. Hotmail.com.tr
9. Veli bilgilendirme sistemi
10. Türkçe İngilizce çeviri
En Çok Arananlar
1. Facebook
2. Mynet
3. Hürriyet
4. Milliyet
5. Oyun
6. Sahibinden
7. Video
8. Youtube
9. Araba
10. E-okul
En Hızlı Araması Yükselen Ünlüler
1. Justin Bieber
2. Quaresma
3. Robinho
4. Deniz Baykal
5. Soner Sarıkabadayı
6. Yıldız Usmanova
7. David Guetta
8. John Cena
9. Tarkan
10. Mustafa Ceceli
Nedir?
1. Hazan nedir?
2. Aşk nedir?
3. Bilgisayar nedir?
4. Teknoloji nedir?
5. Bilim nedir?
6. Sanat nedir?
7. Twitter nedir?
8. Cumhuriyet nedir?
9. Deprem nedir?
10. İletişim nedir?
Bu Sene Daha Çok Dinlemek İstiyorum…
1. Soner Sarıkabadayı
2. Tarkan
3. Demet Akalın
4. Mustafa Ceceli
5. Emre Aydın
6. İsmail YK
7. Ferhat Göçer
Araması Yükselen TV Dizileri
1. Spartacus
2. Aşk ve Ceza
3. Gönülçelen
4. Sakarya Fırat
5. Çocuklar Duymasın
6. Muhteşem Kraliçe
7. Ezel
8. Unutulmaz
9. Geniş Aile
10. Kavak Yelleri