Kamunun borcu 41’den 111 milyar dolara çıkarken, vatandaşın borcu 6.3 milyar liradan 333.6 milyar liraya ulaştı. Yaklaşık 3 milyon kişi borcunu ödemediği için kara listeye girdi.
TÜRKİYE SON 10 YILDA BORÇLANMA REKORU KIRDI
Türkiye son 10 yılda adeta borçlanma rekoru kırdı. Halk bu dönemde adeta borçla tüketmeye teşvik edildi. Bankacılık sektörünün yurtdışından borç olarak sağladığı kaynaklar, tüketici kredilerine dönüştü. Tüketici kredisi ve kredi kartlarıyla vatandaş henüz kazanılmamış gelirler üzerinden borçlanarak gelecekleri ipotek altına alındı.
Bankacılık sektörünün sürekli tüketici kredileri ve kredi kartları ile fonlayarak kaynak bombardımanına tuttuğu iç tüketim canlandıkça, ithalat, dış ticaret açığı ve buna bağlı olarak cari açık büyüdükçe büyüdü. 2013 sonu itibariyle cari açık 65 milyar dolara fırlarken cari açığın milli gelire oranı ise yüzde 8’e ulaştı. Gelinen aşamada vatandaş bankalara; bankalar ve şirketler ise yurtdışı kreditörlere borçlu hale geldi.
YÜK 125 KAT ARTTI
Ülkedeki borç seviyesini değerlendiren CHP Genel Başkan Yardımcısı Umut Oran, son 10 yılda borç rekorları kırıldığını belirterek, AKP’nin kendi istikrarı için halkı borca mahkum ettiğini vurguladı. Buna göre AKP’nin iktidara geldiği 2002 yılının sonunda 2 milyar liranın altında bulunan toplam tüketici kredileri, aradan geçen sürede tam 125 kat artarak bu yılın ocak sonu itibariyle 249.5 milyar liraya ulaştı.
Tüketici kredilerinin 111 milyarını konut, 8.4 milyarını taşıt kredileri, yaklaşık 130 milyarını ise diğer krediler oluşturuyor. 2002 sonundan bu yana tüketici kredileri içinde en hızlı artış yaklaşık 417 katla konut kredilerinde yaşandı.
VATANDAŞ 333,6 MİLYAR DOLAR BORÇLU
Oran, bireysel kredi kartı borcundaki artışa da dikkat çekti. Buna göre aynı dönemde bireysel kredi kartı borçları 4.3 milyar liradan 84.1 milyar liraya yükseldi. Oran, “Böylece tüketici kredileri ile bireysel kredi kartı borçlarının toplamından oluşan hane halkı toplam borç yükü, AKP döneminde 52 kat büyüyerek 6.3 milyar liradan 333.6 milyar liraya ulaştı” dedi.
80 YILI ÜÇE KATLADI
AK Parti döneminde Türkiye’nin dış borcu da 3’e katlandı. Buna göre 2002 sonunda 129.6 milyar dolar olan toplam dış borç, Eylül 2013 verilerine göre 373 milyar dolar olarak açıklandı. Cumhuriyet’in ilk 80 yılında oluşan stokun iki katı kadar net dış borçlanmaya gidildi. Yani 80 yılın sonundaki dış borç bakiyesi, 11 yılda üçe katlandı. 373 milyar dolarlık dış borcun 111.7 milyar doları kamunun, 5.6 milyar doları Merkez Bankası’nın, 255.3 milyar doları ise özel sektörün.
129,6 milyar dolarlık borcun 64,5 milyar doları kamu, 22 milyar doları Merkez Bankası’nın ve 43,1 milyar doları ise özel sektör borcundan oluşuyor. Dış borcun büyük bölümünün özel sektöre ait olması dolayısıyla AKP’nin sorumluluktan kaçamayacağını ifade eden Umut Oran, “Çünkü özel sektörün borcu da ülkenin borcudur” dedi.
ÖZELLEŞTİRME GELİRİ 51 MİLYAR DOLAR
AK Parti iktidarı döneminde yapılan özelleştirmelerin toplam tutarı IMF’ye yapılan ödemenin katbekat üzerinde. 1986 yılından 2003 yılına kadar 8 milyar dolarlık özelleştirme yapılırken bundan sonraki yıllarda özelleştirme faaliyetlerine ağırlık verildi ve neredeyse bu dönemde satılmadık değerli kamu teşebbüsü bırakılmadı. ÖİB verilerine göre 2004’ten bu yana 51 milyar dolar toplam özelleştirme geliri sağlandı.
TELEKOM VE TÜPRAŞ SATILDI
AK Parti hükümetleri döneminde başta en stratejik kurumlardan Türk Telekom olmak üzere, Erdemir ve İsdemir, TÜPRAŞ, PETKİM, Seydişehir Eti Alüminyum, TEKEL, Telsim, Avea, TÜMOSAN, HAVELSAN, SEKA, Sümer Holding, THY’ye ait USAŞ, İGSAŞ, Kıbrıs Hava Yolları, Petrol Ofisi, Başak Sigorta, Araç Muayene İstasyonları, limanlar, kombinalar, depolar ve milyon dolarlık arazili tesisler satıldı.
3 MİLYON KİŞİ KARA LİSTEDE
Gelir gider dengesi bozulan ve bu yüzden borcunu ödeyemediği için kara listeye alınanlarda son yıllarda adeta patlama yaşandı. 2009 sonunda tüketici kredisini ödeyemediği için kara listede yer alanların sayısı 169 binden, 2013 sonunda 1 milyon 215 bine ulaştı. Kredi kartı borcunu ödeyemeyenlerin sayısı da 272 binden 1 milyon 738 bine yükseldi. Böylece kara listede yer alanların toplam sayısı 441 bin 608’den 2 milyon 954 bine yükselerek 7’ye katlandı.
MEMURLARIN YÜZDE 97'Sİ BORÇLU
Ocak ayında Türkiye Kamu-Sen Ar-Ge Merkezi’nin yaptığı araştırma, kamu görevlilerinin meslek hayatlarının borç ödeyerek geçtiğini ortaya koydu. Araştırmaya göre; yüzde 97’si borçlu olan memurların yüzde 60,2’si borcunu ödeyemedi, yüzde 21,5’i ceza faizi ödedi.
AK PARTİ IMF'DEN PARA ALDI
Hazine Müsteşarlığı’nın verilerine göre AK Parti iktidarları döneminde de Türkiye IMF’ten borçlanmış. 2003 yılının Mart ayında 13 milyar 963 milyon dolar olan IMF borcu 2004’ün sonunda 18 milyar 445 milyon dolara fırlamış. Daha sonraki yıllarda uluslararası para fonunun borcu adeta borçla kapatılmış. Yani IMF’nin borcu azalırken diğer uluslararası kuruluşlara olan borçlar artmış.
Diğer kuruluşlara olan borç 2003’te 8 milyar dolar civarında iken 2013 sonunda bu rakam 22 milyar 700 milyon dolara fırlamış. Uluslararası kuruluşlara olan toplam borcumuz ise değişmemiş. 31 Mart 2013’te uluslararası kuruluşlara olan toplam borç 21 milyar 867 milyon dolar iken 30 Haziran 2013’te bu kuruluşlara olan toplam borç yine 21 milyar 221 milyar dolar seviyesinde bulunuyor.