Piyasalarda Ocak ayında yaşanan çalkantılarla birlikte doların 2.39 TL'ye kadar çıkması 29 Ocak'ta Merkez Bankası'nın faizleri sert bir şekilde artırmasıyla sonuçlanmıştı. Merkez Bankası politika faizi olan 1 haftalık repo faizini yüzde 10'a çıkarırken fonlamayı da yüzde 12'ye yakın oranlardan gerçekleştirmeye başladı.
Hürriyet'in haberine göre, bunun etkisi de kredi ve mevduat faizlerinde birkaç haftada etkisini gösterdi. Geçen sene bankaların, kredi kuruluşlarının Türkiye'nin notunu artırmasının ardından sendikasyon kredileri vasıtasıyla ucuz finans elde etmesiyle faizler çok düşük seviyelere gelmişti.
Ancak Fed'in tahvil alım azaltımı programı uygulayacağını açıklamasının ardından bu avantajlı faizler kademeli olarak arttı. Merkez Bankası'nın faiz kararının ardından ise son 1 senenin zirve seviyelerini gördü. Birçok kredi türünde iki hafta içinde 150-200 baz puanlık artışlar gerçekleşti. Mevduat faizlerinde de iki haftada benzer trendler oluştu.
MEVDUATLAR YÜZDE 10'UN ÜSTÜNE YERLEŞTİ
Birikimini mevduatta değerlendiren vatandaşlar için bankalar faiz artırımının ardından mevduat faizlerini yükseltmeye başladı. Merkez Bankası faiz artırımı öncesi 3 ve 6 aya kadar olan mevduatlar sırasıyla yüzde 8,85 ve 8,96 seviyesindeyken 14 Şubat haftasında faizler yüzde 10,65 ile 10,79'a çıktı. 1 yıla kadar vadeli mevduat faizleri de faiz artırımı öncesi yüzde 10'un altındayken 3 haftada yüzde 11,39'a fırladı.
KONUTTA MALİYET İKİ HAFTADA YÜKSELDİ
Konut kredi faizlerine, MB faiz artırımının iyiden iyiye yansıdığı görülüyor. 24 Ocak haftası yüzde 11,50 yıllık faizlerde seyreden konut kredileri 14 Şubat haftasında 180 baz puan artışlayüzde 13,30'a kadar çıktı. Aylık faiz oranı 5 baz puan artışla iki haftada yüzde 1,1'lere çıktı.
31 Ocak'ta yüzde 1,05 faiz oranıyla 100 bin liralık kredide 1470 lira aylık taksitle 178 bin lira toplam ödeme yapıyordu. Faiz artırımlarının ardından aylık taksit 1550 lira civarına çıkarken toplam ödeme de 186 bin liraya dayandı. Böylece kredi ödemelerinde toplamda yaklaşık 8 bin lira artış oldu.
"BANKALAR FAİZLERİ DAHA ÇOK YÜKSELTME KONUSUNDA İSTEKLİ DEĞİL"
Peki mevcut faizler daha da yüksek seviyelere çıkabilir mi? Uzmanlar şimdilik bunun olma ihtimalini düşük görüyor. İstanbul Üniversitesi Bankacılık Araştırma Merkezi Müdürü Kadir Tuna faizler üzerindeki en büyük risk dövizde yukarı yönlü oluşabilecek hareketin devam etmesi olduğunu, böyle bir durumda Merkez Bankası yeni bir faiz artırımına gitmek durumunda kalabileceğini belirtirken "Ancak Türkiye’nin diğer gelişmekte olan ülkelere göre pozitif ayrışması böyle bir riski ortadan kaldırdı. Baskı sert olmadığı sürece bankalar mevduat ve kredi faizlerini daha fazla yükseltme konusunda istekli değil. Mevcut seviyelerin bir süre daha korunacağını bekliyorum" diye konuştu.
Türkiye’nin orta vadeli program hedefi doğrultusunda yüzde 4 büyüme hedefi olduğunu, faizlerin daha fazla yükselmesi bu hedefe ulaşmamızı zorlaştıracağını belirten Kadir Tuna "Özellikle Kobiler yoğun olarak kredi kullanıyorlar. Kullanılan kredilerin önemli bölümü de rotatif krediler.
Bu nedenle ekonomi yönetimi TL üzerindeki baskıyı azaltacak önlemler almalı. Fed bu yılın sonuna kadar önemli bir gelişme olmazsa varlık alımını tamamen bitirecek gibi görünüyor. Dolayısıyla bu durum TL üzerinde baskıyı devam ettirecek" dedi.
"FAİZLER MEVCUT SEVİYEDE KALIR"
Oyak Yatırım Banka Analisti Metin Esendal Merkez Bankası faiz artırımının ardından bankaların genel olarak bu artışı kredi faizlerine yansıttığını söyledi. Esendal "Faizlerde önümüzdeki kısa vadede hafif artışlar görebiliriz ama büyük miktarda fiyatlarda olduğunu düşünüyorum. MB tekrar faiz artırımına gitmezse ki kısa vadede böyle bir ihtimal görmüyorum, faizlerin mevcut seviyelerde kalacağını söyleyebiliriz.