Mermer Ocağı Heyelan Tehlikesi Yaratıyor

Isparta’da mermer ocağından denetimsizce dökülen atık malzemenin yarattığı basınç yüzünden tarım arazilerinde ve bazı evlerde çatlaklar oluştuğunu öne süren köylüler, kaymakamlığa başvurarak önlem alınmasını istedi… 

Isparta’nın Sütçüler ilçesine bağlı Yeşilyurt köyünde açılan mermer ocakları tarım alanlarını, su kaynaklarını ve köylülerin yaşam alanlarını tehdit ediyor. Gazeteci Yusuf Yavuz’un haberine göre; Mandallar Mahallesi’nde yaşayan köylüler özel bir şirket tarafından işletilen mermer ocağından dökülen ve pasa olarak adlandırılan atık malzemenin basıncıyla bölgedeki arazide ve bazı evlerin duvarlarında çatlaklar meydana geldi. Yuvarlanan dev kayalar seralara ve tarım arazilerini tehdit ediyor. Sütçüler Kaymakamlığı’na başvuran köylüler, konuyla ilgili inceleme yapılarak önlem alınmasını talep ettiler. Örtü altı ve yazlık sebze üretiminin yanı sıra zeytincilik ve hayvancılıkla geçimini sağlayan Yeşilyurt köylüleri mermer ocaklarının ablukası altında olduklarını belirtiyor. Köyün verimli arazilerini ve yaşam alanlarını tehdit eden mermer ocakları yüzünden yaşamları kâbusa dönen köylüler yetkililere seslerini duyurmaya çalışıyor.

EVLERİNDE ÇATLAKLAR OLUŞAN HALK KAYMAKAMLIĞA BAŞVURDU
Mandallar Mahallesi yakınındaki mermer ocağından dökülen atık malzemenin (pasa) yarattığı basınç nedeniyle arazilerde yarılma, bazı evlerin duvarlarında ise çatlaklar oluştuğunu söyleyen süren mahalle sakinleri Sütçüler Kaymakamlığı’na başvurarak gerekli incelemenin yapılmasını ve önlem alınmasını talep etti. Köylüler, pasa dökümleri ve kaymalar sonucu dev kayaların yuvarlanarak tarım arazilerine indiğini ve seraları tehdit ettiğini belirterek can güvenliklerinin de tehlike altında olduğunu dile getiriyor.

‘ARAZİLERİMİZ KULLANILAMAZ DURUMA GELDİ’
Mandallar Mahallesi’nin kuzeydoğusunda yer alan ve Karmersan adlı özel bir şirket tarafından işletilen mermer ocağının yarattığı tahribata ilişkin köylülerin yaptığı başvuruda şu ifadelere yer verildi: “Mermer ocağı sahasından dökülen molozların yapmış olduğu basınçtan dolayı mahallemizde bulunan evlerimiz çatlamış olup, arazilerimiz de kullanılamaz duruma gelmiştir. Mahallemizin meydanında bulunan 50-60 yıllık çeşmemiz bu nedenden dolayı kurumuştur. Ayrıca son dönemde dağda meydana gelen yarılmalardan dolayı taşlar tarım arazilerimize ve seralarımıza gelerek bizleri maddi ve manevi olarak mağdur etmektedir.”

İLÇEDE 300’ÜN ÜZERİNDE RUHSAT VERİLDİ
Isparta’nın doğal ve tarihi değerleriyle bilinen Sütçüler ilçesinde 300’ün üzerinde mermer ve taş ocağı ruhsatı verildiği belirtiliyor. Ruhsat sahalarının yüzölçümü çoğunlukla yaklaşık 100 hektarı buluyor. Ocak 2021 itibari ile ÇED süreci başlatılan ya da ÇED Olumlu kararı verilen mermer ve taş ocağı sayısı ise 307. İlçe genelinde faaliyette olan mermer ve taş ocakları orman alanları ve yaban hayatının yanı sıra tarım arazileri ile yerleşimleri de tehdit ediyor.

BÖLGEDE DOĞU ROMA DÖNEMİNE AİT KALELER DE BULUNUYOR
İlçede mermer ocaklarının en yoğun olduğu ve birbirine bitişik işletmelerin bulunduğu yerlerden biri de Yeşilyurt ve Çandır köyleri. Antik çağda Kestros olarak anılan Aksu Nehri havzasının doğusunda yer alan bu bölge aynı zamanda Perge ve Pamfilya (Antalya) ile Pisidya kentleri arasındaki doğal geçitlerden biri olarak biliniyor. Eski adı ‘Sığırlık’ olan Yeşilyurt köyü ve çevresinde Doğu Roma (Bizans) dönemine tarihlenen ve bazıları kısmen ayakta olan Orta Çağ kaleleri bulunuyor.

SAYIŞTAY: ‘MADEN SAHALARINDA ETKİN DENETİM YAPILMIYOR’
Bölgedeki mermer ocaklarının yarattığı önemli sorunlardan biri de denetimsiz pasa dökümleri. Orman arazilerindeki alanlarda bakanlık izniyle ayrılan pasa döküm alanlarındaki sınır aşımları ve çevresel etkiler yeterince denetlenmiyor. Bu durum Tarım ve Orman Bakanlığı’nın faaliyetlerini denetleyen Sayıştay’ın Eylül 2020 tarihli raporuna da yansımış durumda. Türkiye’nin birçok bölgesinde ormanlık alanlarda faaliyetini sürdüren madencilik işletmelerinin etkin biçimde denetlenmediği Sayıştay Raporuna da yansıdı. Sayıştay’ın denetim raporunda, özetle şu bilgilere yer verilmişti:

‘AMACI DIŞINDA KULLANIMLAR TESPİT EDİLDİ’
“OGM taşra teşkilatını oluşturan 28 Orman Bölge Müdürlüğü görev alanında yer alan ve Orman Kanununun 16.ıncı maddesi gereğince izin verilen maden izin sahalarından örnekleme yöntemi ile seçilen 687 maden izin sahasının CBS (Coğrafi Bilgi Sitemi) sistemi üzerinden bazılarının ise yerinde yapılan fiili denetimlerinde de; sınır aşımları, izinsiz yapılar ve izin amacı dışında kullanımlar tespit edilmiş olup, Kurum tarafından maden izin sahalarının kontrollerine yönelik etkin bir denetimin yürütülemediği görülmüştür.

330 SAHADA SINIR AŞIMI TESPİT EDİLDİ
Yapılan incelemede, maden izin sahalarının olurlarına yönelik harita girişleri tamamlanmış dosyalardan örnekleme seçilen kml. uzantılı 687 maden izin sahasından, 497 sahada 330 sınır aşımı olduğu, 49 idare izni olmayan yapılar yapıldığı, 31 sahada, izin amacı dışında kullanımlar olduğu, 78 sahada ise hem izin amacı dışında kullanılan idare izni olmayan yapılar yapıldığı ve 20 sahanın ise koordinatlarının sorunlu olduğu görülmüştür… Maden izin sahalarında kontrol denetiminin yeterince yapılamadığı konusu geçmiş yıl Sayıştay Denetim Raporlarında yer almış olup, kurumca talimat ve uyarılar yapılmasına rağmen gelinen noktada, kontrollerin iyileştirilmesi ile ilgili gereken sonuçların alınmadığı değerlendirilmiştir.”