İshalin her yaş grubunda ortaya çıkmasına rağmen özellikle yaşlılar ve çocuklar için risk oluşturduğunu belirten Isparta Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Hastanesi Başhekimi Op. Dr. Mustafa Çelik, "İshalin yaz aylarında görülme oranlarının artmasının iki ayrı sebebi bulunuyor. Birinci neden havaların ısınması nedeniyle besinlerin daha kolay bozulması, ikincisi artan sıvı ihtiyacı nedeniyle her durumda sıvı alma isteğinin mikrop alma riskini artırması" dedi.
HİJYEN KURALLARININ ÖNEMİ
İshalin ortaya çıkmasında önemli başka bir etkenin hijyen kurallarına uyulmaması olduğunu belirten Dr. Çelik, şöyle konuştu:
"İshale yol açan etkenler arasında, virüsler, bakteriler ve parazitler başta geliyor. Etkene bağlı olarak da tedavi farklılaşıyor. Ancak yaygın olarak görülen ishal nedenleri arasında virüsler ön sırada geliyor. Bakteriler besin zehirlenmeleri ve buna bağlı ishallere neden oluyor."
SIVI KAYBI ÇOCUKLARI ETKİLİYOR
Çocuklarda meydana gelen ishalde sıvı kaybının yüksek olmasının hastaneye yatışları artırdığını ifade eden Çelik, sıvı kayıplarının çocukları daha fazla etkilediğine dikkat çekti. Çocuklarda yüzde 10’luk sıvı kaybının bile sıvı dengesini etkileyerek genel durumlarının bozulmasına neden olduğunu aktaran Çelik, “O yüzden sıvı kaybı çocukları önce halsizleştiriyor sonra hareketsizleştiriyor ve bilinç kaybına kadar gidebilen durumlar olabiliyor. Gerekli girişim yapılmazsa ishal çocuğun hayatını tehdit edebiliyor. Geç getirilen çocuklarda sıvı kaybı yerine konmasına karşın kaybedilen elektrolitler nedeniyle bazı bozukluklar kalabiliyor” diye konuştu.
DONDURMA TÜKETİMİNE DİKKAT
Özellikle ortak yaşam alanlarında ve tuvaletlerde el temizliği ve hijyen kurallarında hassas olmak gerektiğini belirten Çelik, “Yazın özellikle ortak yaşam alanlarının kullanımlarının artması, havuzlar, buralardaki tuvaletlerin kullanımı, açıkta satılan yiyeceklerin tüketilmesi gibi etkenlerin hepsi mikrobik durumun yayılmasını kolaylaştırıcı etken olarak sıralanıyor. Yazın çok tüketilen bir besin maddesi olan dondurmayı tüketirken de dikkatli olmak gerekiyor. Öncelikle açıkta satılan dondurmaları mümkün olduğunca tüketmemekte fayda var. Kapalı olarak satılan dondurmaların da bulunduğu dolapların sürekli çalışır konumda olması gerekiyor. Süt ürünleri sıcak havada kolayca bozulabildiğinden, bir dondurmanın eriyip sonradan dondurulmuş gibi bir görüntüsü varsa tüketmemek gerekiyor” dedi.
İSHAL TEDAVİSİ
Sıvı dengesini yerine koyabilmek için ailenin eğitiminin çok önemli rol oynadığını anlatan Çelik, sıvı dengesi aşırı bozulmamış vakalarda önce diyeti değiştiriliyor. Daha az yağlı, fazla lif içermeyen, pirinç, patates gibi bağırsakları az çalıştırmaya yönlendirici bir diyet öneriliyor. İshalde öncelikli amaç sıvı dengesini koruyucu önlemleri erkenden almak ve kayıpları ağız yoluyla yerine koyma tedavileri uygulamak. Hastaneye yatış ve serumla tedavi aşamasına ne kadar az mecbur kalırsak o kadar iyi olur. Ancak sıvı kaybı fazla olan yani yüzde 10`un üzerine çıkan çocuklarda sıvı tedavisine başlamak gerekiyor. Ailelerin dikkat etmesi gereken nokta çocuk halsizleşmeye başlamışsa ve ağızdan sıvı alımı sağlanamıyorsa doktora başvurmak olmalıdır" görüşlerine yer verdi.