Yemin Edecekler

Süreyya Sadi Bilgiç, Recep Özel, Nuri Okutan ve İrfan Bakır... 7 Haziran’da seçilen milletvekilleri bugün Meclis Genel Kurulu’nda yemin edecek.


Milletvekillerinin bugün yemin edeceği saat 15.00’teki oturumu, geçici başkan olarak en yaşlı üye, CHP Antalya Milletvekili Deniz Baykal yönetecek. Baykal’a, katip üye olarak en genç altı milletvekili dönüşümlü eşlik edecek.

İlk olarak Başkanlık Divanı’na 26 yaşındaki HDP Van Milletvekili Tuğba Hezer ile 27 yaşındaki AKP Tokat Milletvekili Fatma Gaye Güler’in çıkması bekleniyor. Sonraki oturumlarda 28 yaşındaki HDP Şanlıurfa Milletvekili Dilek Öcalan da Divan’da görev alacak. Her yasama döneminin başında olduğu gibi yemin töreninde seçim çevresi sırası Ankara’ya geldiğinde Atatürk’ün manevi huzurunda bir dakika saygı duruşu yapılacak.

Dört tur oylama
Yeminle birlikte TBMM Başkanlığı adaylık süreci de başlıyor. Adaylık başvuruları 27 Haziran Cumartesi gece yarısı sona erecek. TBMM İçtüzüğü’ne göre en fazla dört turda gizli oyla yeni başkan seçilecek. İlk tur oylamanın pazar günü yapılması planlandı. Ancak yemin töreninin ardından grup temsilcilerinden oluşacak Danışma Kurulu’nun alacağı kararla turların gelecek hafta pazartesi veya salıdan başlatılma olasılığı bulunuyor.

Her şartta yeni Meclis Başkanı 2 Temmuz’a kadar seçilmiş olacak. İlk iki turda seçilebilmek için en az 367 oy almak gerekiyor. Üçüncü turda 276 oy aranırken, son turda en fazla oy alan iki aday yarışıyor ve en çok oyu alan seçiliyor. Üç muhalefet partisinin 292 sandalyesine karşı AKP’nin 258 oyu bulunuyor. Sadece AKP-CHP işbirliğinin 367’yi geçerek ilk turda başkan çıkarma olasılığı var. Perde arkasında süren koalisyon arayışlarında bir gelişme olursa, bunun ilk işareti de başkanlık seçiminde görülecek.

Teamüle göre koalisyonda en fazla sandalyeye sahip parti Başbakanlığı alırsa, Meclis Başkanlığı da ikinci partiye veriliyor.

45 gün ne zaman başlayacak
Koalisyon arayışıyla ilgili resmi temasların da gelecek haftadan itibaren yapılması bekleniyor. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, hükümeti kurma görevini, anayasaya göre 45 günlük sürenin işlemeye başlayacağı Meclis Başkanlık Divanı’nın oluşumuyla vereceğini açıkladı.

Başkanvekili, idare amiri ve katip üyelerin seçimiyle Başkanlık Divanı da en geç 2-3 Temmuz’a kadar belirlenecek. Koalisyon uzlaşması sağlanırsa bu kez yeni Bakanlar Kurulu’nun atanması, hükümet programı görüşmeleri ve güven oylaması süreçleri başlayacak.

Seçim yenilenirse, tarih 15 Kasım
Hükümet kurulamazsa 45 günlük süre ağustos ortasında dolacak. Cumhurbaşkanı’nca yenileme kararı verildiği andan sonra 90’ıncı günü takip eden ilk pazar seçim yapılacak. Buna göre yenilenen seçimin 15 Kasım Pazar günü yapılması gerekiyor. Anayasaya göre güvenoyu alamayan bir hükümetle seçime gidilemiyor. Cumhurbaşkanı seçimi yenilemeye karar verirse, geçici Bakanlar Kurulu’nu kurmak üzere başbakan atayacak. Geçici Bakanlar Kurulu’na; adalet, içişleri ve ulaştırma bakanları bağımsızlardan olmak üzere, siyasi parti gruplarından parlamentodaki oranlarına göre üye alınacak.

95 yılda örneği yok
Koalisyon görüşmelerinden sonuç alınamazsa Türkiye bir ilki yaşayacak. Cumhurbaşkanının Meclis’i seçime götürdüğü örnek bulunmuyor.

Meclis’in açıldığı 23 Nisan 1920’den beri darbeler, ara dönemler oldu ancak hükümet kurulamadığı için Türkiye’nin yeniden seçime gittiği ve geçici Bakanlar Kurulu’nun oluşturulduğu bir dönem yaşanmadı.

Telaffuzunda sorun çıkabilir
TBMM’nin geçici başkanlığını üstlenecek CHP Antalya Milletvekili Deniz Baykal’a, HDP’nin yeni isimlerinden Diyarbakır Milletvekili Feleknas Uca ile ilgili özel bir rica ulaştığı öğrenildi.

Kürtçenin yanı sıra İngilizce ve Almanca bilen ancak Türkçesi iyi olmayan Uca’nın, yemin metninin telaffuzunda sorun yaşayabileceği belirtilerek, “Bu konuda anlayışlı olmanızı rica ederiz” denildi.

Bu arada HDP’nin dün basına kapalı grup toplantısında da milletvekillerine, ‘yemin’ tartışmasına neden olabilecek söz ve davranışlardan kaçınılması uyarısı yapıldı.

İlk başkan adayını HDP açıkladı
HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş, partisinin TBMM Başkan adayının Mersin Milletvekili Dengir Mir Mehmet Fırat olacağını açıkladı. HDP’nin bu kararının ardından gözler diğer partilerin başkan adaylarına çevrildi.

AKP: Meclis Başkanlığı konusunu koalisyon pazarlığı sürecinin bir parçası olarak değerlendiren görüşler öne çıkıyor.

Gelişmelere göre başkanlığın koalisyon ortağına bırakılabileceği de belirtiliyor. Sürecin farklı işlemesi halinde ise Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş, Milli Eğitim Bakanı Nabi Avcı ve Genel Başkan Yardımcısı Mustafa Şentop’un adı başkanlık için öne çıkarken, Ayşenur Bahçekapılı ve Ahmet İyimaya’nın isimleri de geçiyor.

O görüşme değiştirdi
CHP: Seçimin ardından öne çıkan isim TBMM’yi geçici olarak yönetecek olan Antalya Milletvekili Deniz Baykal’dı. Ancak Baykal’ın Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile yaptığı görüşme sonrasında farklı isimler de konuşulmaya başlandı.

Bu isimler arasında Genel Başkan Yardımcıları Haluk Koç ve Şafak Pavey, önceki dönemin Grup Başkanvekilleri Akif Hamzaçebi ve Engin Altay ile İstanbul Milletvekili İlhan Kesici bulunuyor.

MHP: Kurmaylarına dahi bir aday ismi dillendirmeyen Genel Başkan Devlet Bahçeli’nin, başvuru sürecinde ortaya çıkacak adaylara göre mevzi alacağı öğrenildi.

Ancak İstanbul Milletvekili Murat Başesgioğlu’nun adı konuşuluyor. Bahçeli, kulislerde ismi geçen TBMM Başkanvekili Meral Akşener’i ise aday yapmayacağını açıklamıştı. Bahçeli, öne sürülen bir diğer isim olan eski Cumhurbaşkanı adayı, MHP İstanbul Milletvekili Ekmeleddin İhsanoğlu ile ilgili de bir renk vermedi.