Büyük Krizden Beri Böylesi Yaşanmamıştı

Bankalar borç ödedi, yabancı hisse senedi ve tahvil sattı, ocakta Türkiye’den 3.1 milyar dolar kaçtı. 2008 Lehman krizinden beri böylesi yaşanmamıştı.

TÜRKİYE’nin cari açığı yıla iyi başladı. Ocakta cari açık geçen yılın aynı dönemine göre 932 milyon dolar azaldı ve 4.8 milyar dolarla beklentilerin altında kaldı. Ancak dikkat çeken nokta ise ocakta yabancıların hem hisse senedi hem de tahvil piyasasından çıkmaları. Yabancı 28 Ocak’ta yapılan faiz artışı öncesinde ekonomide yaşanan olumsuz gelişmeler ve siyasi çalkantı nedeniyle Türkiye’den kaçtı.

Yabancı, hisse senedinde 319 milyon dolar, tahvil piyasasında 1.1 milyar dolar sattı. Toplam 1.3 milyar dolarlık yabancı kaçışının yanı sıra bankalar da borç ödedi. Bankaların 1.7 milyar dolarlık borç ödemeleri sonrasında Türkiye’den sadece ocak ayında yaşanan çıkış 3.1 milyar dolara ulaştı. Bu 2008’deki Lehman krizinin ardından yaşanan en yüksek çıkış.

GERİLEME SÜRECEK
Merkez Bankası’nın dün açıkladığı ödemeler dengesi verilerine göre 12 aylık kümülatif açık 2013 sonundaki 64.94 milyar dolardan 64 milyar dolara geriledi. Ekonomistler yıl sonunda 50 milyar doların altında cari açık bekliyor. Bunun nedeni ise başta altın ithalatında beklenen düşüş olmak üzere, yavaşlaması beklenen büyüme, faiz artışı ve Türk Lirası’ndaki değer kaybı.

Dış ticaret açığının 5.2 milyar dolara düşmesinin yanı sıra 12 aylık kümülatif altın ve enerji hariç cari açık 2,7 milyar dolara indi. Cari açığın azalmasında geçen yıl rekor kıran altın ithalatının azalmasının yanı sıra tüketimdeki hız kaybı nedeniyle tüketim malı ithalatındaki düşüş etkili oldu.

YABANCI 4 AYDIR SATIYOR
Ocakta küresel piyasalardaki dalgalanmanın ve siyasi çalkantı nedeniyle aralıkta başlayan kısa vadeli sermaye kaçışları hızladı. Yabancılar tahvil piyasasında 1.1 milar dolar, hisse senedi piyasasında ise 319 milyar dolar sattı. Yabancı bankalar da Türkiye’deki mevduatlarını 0,9 milyar dolar azaltırken, Türk bankaları yurtdışında tuttukları mevduatlarını 0.6 milyar dolar arttırdı.

Bir de üzerine bankaların 1,7 milyar dolarlık dış borç ödemeleri eklenince 1 ayda çıkan para 3.1 milyar dolara fırladı. Hisse senedi piyasasında son iki aydır çıkış yaşanıyor. Ocak ve aralıktaki toplam çıkış 565 milyon dolar oldu. Tahvil piyasasında ise ekimden bu yana çıkış var. 4 aylık çıkış 3.5 milyar dolara ulaştı.

Kaynaksız 22 milyar dolar girdi
TÜRKİYE’ye ocak ayında kaynağı belirsiz 2.2 milyar dolarlık giriş oldu. Ödemeler dengesinin net hata noksan kaleminde görülen giriş son üç aydır sürüyor. Doğrudan yatırım kaleminde ise 917 milyon dolarlık giriş oldu. Cari açığın yüzde 19’u bu yolla finanse edildi.

Merkez’in rezervleri 5.8 milyar dolar azaldı
REKOR üstüne rekorlar kıran dolar kurunu tutabilmek için ocak ayında piyasaya doğrudan müdahale eden Merkez Bankası’nın resmi rezervlerindeki azalma 5.8 milyar dolar oldu. Merkez Bankası’nın rezervleri Aralık 2013’te ise 3,7 milyar dolar azalmıştı.