Taksit Sınırına Akıl Almaz Formül

Sistem şöyle işliyor: Cep telefonunu taksitle satmak isteyen dükkanlar 10 TL bedelindeki cep telefonu kılıfını 1000 TL’ye satıyor. 1000 TL’ye satılan cep telefonu kılıfının yanında ise ‘hediye’ olarak cep telefonu veriliyor. Yani esnaf taksit yasağını ‘kılıfına uydurmanın’ bir yolunu bulmuş gözüküyor.

Satılan cep telefonu ise ürünün dünya çapında garantisi olup olmamasına göre garanti kapsamında olmayabiliyor. Esnaflar telefonun garantisiyle ilgili olarak sorular geldiği zaman kendilerinin ürüne ‘garanti’ verdiklerini söylüyorlar. Hatta bazı cep telefonu mağazaları taksit yapmak istedikleri ürünü başka firmaların POS cihazlarından geçiriyor. Böylece alınan 1500 TL’lik bir telefon bir mobilyacının POS makinasından çekilerek mobilya ürünüymüş gibi taksitlendiriliyor.

Öte yandan ‘uyanık bir yolla’ cep telefonu satışında da devlet herhangi bir vergi kaybına uğramıyor. Çünkü cep telefonu aksesuarı olarak geçen ‘cep telefonu’ kılıfındaki KDV oranı da yüzde 18. Satış faturasında 1000 TL olarak geçen kılıf parasının yüzde 18’i devlete gidiyor. Satış direk cep telefonu üzerinden yapılsaydı da devletin kasasına telefon bedelinin yüzde 18’i olacaktı.

Mobil İletişim Araçları ve Bilgi Teknolojileri İş Adamları Derneği (MOBİSAD) Başkanı Murat Dursun, cep telefonunda taksit yasağını delmenin piyasada yöntemlerinin türediğini söylüyor. Taksit uygulamasının by-pass edildiğini dile getiren Dursun, “Bu tür uygulamalar yapılmaya devam edecektir. Firmalar bu yasağı delmek adına çıkış noktası arıyorlar” diye konuştu.

TİCARET KONUSUNDA TASARRUFLARI YOK
BDDK’nın taksitle ilgili olarak yasal düzenlemeyi ortaya koyduğunu taksit sınırlamasını delenlerle ilgili olarak bir önlem almadığını vurgulayan Dursun,”BDDK’nın cep telefonu ticareti konusunda bir tasarrufu yok. Yasal düzenleme nedeniyle böyle bir yetkiye sahip değil” dedi.

Cep telefonunda taksit düzenlemesinin ticarete doğrudan müdahale olduğunu söyleyen Dursun, “ Devletin ticareti kısıtlayıcı bir tedbir almaması gerekir. Tüketimin önünü almak için vergileri artırabilirsiniz. Cep telefonlarında hali hazırda en az yüzde 53.5 vergi alınıyor. Sektördeki ticarete sınırlama getirmek mantıksız” diye konuştu.

ESNAFA CEZA GELMEZ
Kılıf ticaretinin bir de hukuki boyutu var. Avukat Tarkan Erdal kanuni olarak firmaların yaptığının suç olmadığını ve herhangi bir cezai yaptırımın bulunmadığını belirtiyor. Erdal’a göre taksit hilesi yaparak cep telefonu cihazı satan firmalara gelebilecek ceza işin rekabet boyutundan gelebilir.

Rekabet boyutunda ise ‘pazarı farklı yöntemlerle karıştırmak’ hususundan Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından taksit hilesi yapan firmalara bir ceza kesilebiliyor.

Erdal, “Telefon ürünü satıp telefon satması kanuna aykırı bir durumdur. Fakat hukuki olarak bir yaptırımı yok. Bu durumu ‘kanuna karşı hile’ olarak yorumlamak gerekir. Borçlar kanunu bu işi korumaz. Ancak malın ayıplı sayılması hususunda bazı sıkıntılar doğabilir” dedi.

KAMU ZARARI YOK
Kılıf ticaretiyle telefon satanların kanun önünde dolandırıcı sayılmadıklarını belirten Erdal ,”Bu durumda satışı yapan kişilere hapis cezası verilmez. Ceza kanunu bunu hile olarak değerlendirir. Burada aldatılan biri yok. Devlet vergi gelirini alıyor. Ortaya bir kamu zararı da söz konusu değil” dedi. BDDK’nın 31 Aralık 2013 tarihinde yayımladığı taksit yasakları şu an yoruma açık. Çünkü yasak kapsamında cep telefonuna gelen yasak ‘Telekomünikasyon sekörü’ olarak tanımlanmış.

SEKTÖRÜN KAFASI KARIŞIK
Fakat sektörün kafası bu konuda karışık. Cep telefonunun bu kapsama girip girmediği konusunda da kafada soru işaretleri var. Konuyla ilgili kafalardaki soru işaretlerini silmek için BDDK yetkilileri ile mobil sektör temsilcileri Ankara’da gelecek günlerde bir toplantı gerçekleştirecek. Bu toplantıdan sonra taksit yasağının daha detaylı olarak adlandırılması bekleniyor.

Cep telefonu kılıfı aynı zamanda deriden imal edilen bir ürün olduğu için çantacılar da dahi satılıyor. Eczanelerde de steril özellikle cep telefonu kapları satılmakta.